Choroba dyskowa części szyjnej i lędźwiowej stanowi poważny problem medyczny i socjalny. Zespoły bólowe korzeniowe należą do najczęstszych dolegliwości człowieka. Według rozmaitych statystyk dotyczą 20-30% ludzi, bóle szyi dotyczą około 10%. Mimo mniejszego występowania w populacji bóle szyjne charakteryzują się dużo bardziej nasilonymi objawami niż w bólach lędźwiowych sprawiając że potencjalne ubytki neurologiczne są znacznie bardziej nasilone. Choroba dyskowa kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego jest najczęściej następstwem fizjologicznych zmian zwyrodnieniowych zachodzących w krążkach międzykręgowych w wyniku przeciążeń i urazów.
Uwypuklony lub przemieszczony do kanału kręgowego krążek powoduje ucisk na korzenie nerwów rdzeniowych lub na rdzeń kręgowy. Powyższe zmiany lokalizują się zazwyczaj w dolnej części odcinka szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa gdzie otwory międzykręgowe są węższe, a korzenie nerwów grubsze, najczęściej na poziomie c5-c6 i c6-c7, oraz na poziomie L5-S1 i L4-L5. Nierzadko dotyczą kilku poziomów jednocześnie. Przebieg choroby krążka międzykręgowego może być i często jest nawrotowy.
Wypuklina w obrębie szyjnym i lędźwiowym penetruje najczęściej w kierunku tylnym. W zależności od wielkości wypuklin, można wyróżnić:
Zespół bólowy
1. Ból miejscowy (Topalgia) podrażnienie nocyceptorów w zewnętrznej części pierścienia lub więzadła podłużnego tylnego.
2. Ból mięśniowy (Myalgia) powstaje w wyniku odruchowego napięcia mięśni przykręgosłupowych.
3. Ból rzutowany (Telagia) zlokalizowany w miejscu odległym od uszkodzenia krążka. np. kończynie.
4. Ból korzeniowy (Neurogenny) powstały w wyniku ucisku korzenia rdzeniowego, ma on rwący charakter i ściśle określoną lokalizacje.
Zespół korzeniowy
Ze względu na typowe rozmieszczenie włókien czuciowych i ruchowych w korzeniu narastający ucisku powoduje kolejno ból korzeniowy, niedoczulice, zniesienie czucia powierzchownego i odruchów głębokich prowadzących do porażenia mięśni włącznie.
Zespół rdzeniowy
Wywołany uciskiem tkanek rdzenia i naczyń (niedokrwienia) charakterystyczny dla wypukliny tylnej krążka tzw. Dysk centralny powoduje niedowład bądź porażenie dwu lub czterokonczynowe z zaburzeniami czucia rdzeniowego, mogą występować zaburzenia zwieraczy pęcherza bądź odbytu.
mgr Jakub Lisiecki